HET GESLACHT GRUL
Dirk J. GRUL


Inhoud / Contents
Inleiding / Introduction
Achternamen / Surnames
Contact
Dirk J. Grul / Home Card
Familie foto's
Inhoud / Index
Thuis bij Dirk J. Grul / Home page

Inleiding / Introduction
Helaas heb ik geen enkel bewijs tot op heden kunnen vinden dat onze voorvaderen uit het plaatsje Gruol in Duitsland zouden komen.
Wel vond ik de naamsbetekenis dermate interessant, dat ik deze uit het boek "900 Jahre Gruol"heb laten vertalen door mijn neef J.W. Grul.

De betekenis van de plaatsnaam " Gruorn "

De betekenis van de naam " GRUOL "brengt enkele moeilijkheden mee en kan niet definitief worden opgelost. Er is evenwel een waarschijnlijke oplossing.
In "Hodler" wordt om te beginnen melding gemaakt van een sage volgens welke Gruol gesticht zou zijn door Schotse missionarissen (zendelingen). Zij zouden het Engels/Gallische (Keltische) naam Gruol gegeven hebben dat kerk in het bos betekent.
Hodler is het ermee eens dat hierover geen enkel bewijs aanwezig is en deze betekenis is daarom dan ook uit te sluiten. Ook al omdat de tegenwoordige schrijfwijze "Gruol" pas voor 't eerst in de 17e eeuw in de geschiedenisbronnen voorkomt.
De vroegere pastoor (predikant) Ägidius Stehle houdt het woord voor Keltisch en van dezelfde betekenis als schotel, kom of welving.
K.Th.Zingeler brengt Gruol in verband met de persoonsnaam Griuvelli, die in 1274 en 1292 als Griuli zou voorkomen.
Deze verklaring is ook niet mogelijk, omdat "Gruol" een recente schrijfwijze is.
Een mogelijke verklaring geeft pastoor (predikant) Heinrich Hutmacher "die de naam, rekening houdend met de vroegere schrijfwijze Gruern, Grurn, en de ligging van de plaats temidden van weilanden en in een vruchtbaar dal, terugbrengt naar de betekenis groen of groeien."
Hodler citeert ook nog M.R.Buck, die aan het oudhoogduitse (ohd) hruora, aan het middelhoogduitse (mhd) ruo = Wildspoor denkt en aan het middelhoogduitse "ruore" wat zoiets betekent als de tweede bewerking van de akker of het voor de tweede keer ploegen.
Voor de nieuwste stand van zaken in de discussie over de betekenis van "Grorn" ben ik dank verschuldigd aan de stadsarchivaris Deigendesch van Münsingen voor zijn aanwijzingen.
L.Reichardt betoogt in het plaatsnamenboek van het district (Kreis) Reutlingen, Stuttgart 1983 op pagina 60 f o.a. dat de naam "Gruorn" in samenhang met de jacht in Münsingen zou kunnen zijn ontstaan.
Hij komt in zijn volgende uitleg in de buurt van de door M.R.Buck gegeven verklaring.
Reichardt gaat uit van het samenvattend begrip roura (ohd), ruore (mnd), een "Nomen actionis" leidt tot het werkwoord giruoren (ohd), (ge)rüeren, ruoren (mhd) dat meerdere betekenissen heeft : "in beweging zetten, aanraken, (snelle) beweging", en als speciale betekenis "drijfjacht van honden op wild" en daaruit verder ontwikkeld "meute, koppel jachthonden", wat in het Schwabisch nog duidelijk wordt in de betekenis "Ruhrhund" (?), "een soort drijfjacht- hond."
Daaruit concludeert Reichardt : "Het is mogelijk dat Gruorn dientengevolge de plaats is waar drijfjachten met behulp van jachthonden gehouden werden."
Men kan zich voorstellen dat de ontbrekende "g" in "ruoren" vroeger bestond uit de eerste lettergreep "ge-ruoren".
Een streektaal bezit de neiging, om klinkers zonder nadruk tussen twee medeklinkers midden in een woord weg te laten.
Zo is het gebeurd bij "geruore" met de eerste "e" en toen bleef "gruore" over. De vervanging van de "r" door de "l" en omgekeerd in de huidige vorm "Gruol" is gebruikelijk. "Kirchberg" b.v. heette vroeger "Kilchberg".
Helmut Dölker publiceert overwegingen over "de plaatsnaam Gruorn" en gaat uit van de vroegste dokumenten : 1094 Gruoeren (waarbij in de akte of het dokument) boven de "o" een "v" in de betekenis van "u" staat : Groeren), 1108 Grurin, Grourin, 1263 Grure, 1276 Gruren.
"Met zekerheid" zou men de dubbelklank "uo" als de stamklinker van de naam kunnen beschouwen, zoals deze b.v. voorkomt in de mhd woorden guot of buobe en zoals dit door de tegenwoordige uitspraak Gruol bevestigd wordt.
"Daaruit is op te maken dat dat woord vermoedelijk omstreeks de overgang van de Middeleeuwen naar de Nieuwe Tijd in zijn betekenis niet meer begrepen werd en dat men het ook niet verbinden kon met een passend Duits woord", want anders had men zeker de o weggelaten en "Grul" gezegd.
Dat "Gruorn" tot "Gruol" werd is daardoor te verklaren, dat twee gelijke klanken die kort na elkaar uitgesproken worden, storend werken en dat een ervan verdwijnt; op grond van een eenvoudiger uitspraak verdwijnt hier de tweede r in een l.
Bij "Gr" is Dölker het met Reichardt eens en ziet "in de g het overblijfsel van het voorvoegsel "ge". Men kan "aan een oorspronkelijk geruor .... met weggelaten "e" denken."
Zo kwam dan het mhd werkwoord ruoren in aanmerking, waarbij dan het zelfstandig naamwoord ruor hoort wat twee betekenissen kan hebben.
In de eerste plaats wildspoor en dan zoiets als "Falge", de tweede bewerking van de akker, het voor de tweede keer ploegen.
Dölker stemt dus in zijn verklaring overeen met de eerder genoemde M.R.Buck in "Hodler". Komen we terug op de verklaring van Reichardt dat Gruorn de plaats is, waar de meute van jachthonden gehouden werd, dan kunnen we, daarop verder bouwend, een conclusie trekken aangaande de mogelijk voorname geschiedenis van Gruol.
Reichardt vermeldt het grote bosgebied in Hart in Münsingen, in onze plaats Gruol kan ongetwijfeld ook een groot bosgebied verondersteld worden.
Misschien was dan de plaats waar de drijfjachten met de meute gehouden werden de plaats van het vroegere kasteel (of in het stadsdeel Niederhofen ??)
Hier zetelde omstreeks het jaar 1094, en misschien nog wel vroeger, de edelman Gozzolt en omdat hij van de plaats kwam waar drijfjachten gehouden werden, noemde hij zich Gozzolt van Groeren.
Zo behoorde hij in ieder geval tot de eerste edelen die na het eerste millennium een familienaam aanschaften, in ons geval van Groeren.
Onze Gozzolt was met zekerheid vazal van de graaf van Haigerloch, want al een jaar later, namelijk in 1095, duikt een "Walker van Gruorum" op, als getuige in verbinding met de graaf van Haigerloch.
Ook behoorde Gruol , zoals we nog zullen zien, tot het vroegere machtsgebied van Haigerloch, waarbij we een overgang maken naar de geschiedenis van de graven van Haigerloch.
Over de stedelijke adel van Gruol wordt in het hoofdstuk over het kasteel uitvoerig verslag gedaan.

Contact
stamboom@grul.info
Dirk J. Grul, Spanvlinderlaan 8
5691 RW SON, The Netherlands
+31-499-490164

Created: 13 december 2012 by Reunion, from Leister Productions, Inc.